za pomocą czegoś
  • ludek

    15.02.2023
    15.02.2023

    Szanowni Państwo,

    mam pytanie dotyczące słowa ludek. Jeżeli dobrze rozumiem, jest to zdrobnienie od słowa lud, ale jeśli tak, to czegoś tu nie rozumiem. Lud, jak wiadomo, oznacza zbiorowość, na przykład mieszkańców danego kraju. Więc idąc drogą logiki zdrobnienie ludek powinno znaczyć „mały lud”, czyli jakąś niewielką zbiorowość. Skoro tak, to czemu słowa ludek używa się w znaczeniu pojedynczego człowieka, na przykład gdy mówimy o kimś „mały ludek”, albo jak mamy słowo krasnoludek.

    Pozdrawiam

  • mieć na celu
    29.01.2009
    29.01.2009
    Chciałam zapytać o poprawną formę czasownika występującego po konstrukcji mieć na celu. Czy prawidłowe zdanie będzie brzmiało „Nasza misja ma na celu zbadać niebo”, czy „Nasza misja ma na celu zbadanie nieba”?
    Z góry dziękuję za pomoc,
    Aleksandra Dobrowolska
  • m.in.
    9.02.2006
    9.02.2006
    Czy po skrócie m.in., jeżeli coś wyliczamy, należy postawić dwukropek? Na przykład: „(…) m.in.: groch, marchew, pietruszkę”.
    Pozdrawiam serdecznie,
    iwona
  • mizianie
    6.09.2002
    6.09.2002
    Szanowny Panie Profesorze,
    Bardzo proszę o wyjaśnienie znaczenia słowa mizianie, którego nie mogę odszukać w żadnym z dostępnych słowników. Czy jest to okreslenie wulgarne? Czy można je stosować w mowie potocznej w znaczeniu 'głaskanie, przytulanie, całowanie'? Będę bardzo wdzięczny za szybką odpowiedź. Moja 11-letnia córka użyła tego słowa w podanym przeze mnie niewinnym znaczeniu w rozmowie z koleżanką, narażając się jej rodzicom, którzy uznali ją za dziecko wulgarne, co zaowocowało zerwaniem kontaktów między dziewczynkami. Czy słusznie? Z góry bardzo dziękuję za pomoc.
    Z poważaniem.
    Jacek Mrukowicz
  • modularny, modułowy i nie tylko
    28.03.2003
    28.03.2003
    W jednej z odpowiedzi p. dr M. Bańko porusza problem modularny/ modułowy. W tekście z niemieckiego, który akurat tłumaczę, firma (meblowa) szczyci się tym, że popiera politykę modularną/ modułową. Jest mowa też o filozofii modularnej/ modułowej i o takowej strategii. Tylko czy w języku polskim można tego przymiotnika użyć w takim kontekście? Chodzi o to, że poszczególne przedstawicielstwa firmy specjalizują się w wąskim zakresie (by wypełnić nisze rynkowe) i jako poszczególne moduły tworzą harmonijna całość. W różnych słownikach, jak i w internecie, spotkałam się z modułową budową czegoś tam, strukturą i koncepcją. Modularna była architektura, cegła i budowa. Wszystko w sensie dosłownym. W takim przenośnym, jak chce tego mój klient, przymiotnik ten nie występował. Czy jest on w takim razie poprawny, czy trzeba użyć jakiegoś innego? Jakiego? Serdecznie dziękuję z góry za pomoc.
  • morale
    25.11.2014
    25.11.2014
    Witam.
    Mam problem z jednym rzeczownikiem, mianowicie morale. Przejrzałam wiele różnych słowników z nadzieją, że znajdę w nich coś na temat odmiany przez przypadki tego słowa. Znalazłam jedynie informację, że jest ono nieodmienne, lecz nigdzie nie mogę znaleźć uzasadniania, dlaczego tak jest. Prosiłabym o pomoc w tej sprawie. Dlaczego rzeczownik morale nie odmienia się? Czy jest to związane z tym, że wyraz ten pochodzi z innego języka?
  • Nie konsensualny, a więc jaki?
    25.01.2003
    25.01.2003
    Witam Państwa,
    chciałabym odnaleźć w języku polskim antonim słowa konsensualny. Czy istnieje jedno słowo oddające angielskie pojęcie dissensual, które jest opozycją do angielskiego słowa consensual? W Słowniku wyrazów obcych Kopalińskiego znalazłam: „konsens dawn. zgoda, zezwolenie (zwł. urzędowe) na coś. Etym. – łac. consensus 'zgoda' od consentire 'zgadzać się'; zob. kom-; sens”.
    Utworzony od tego rzeczownika termin konsensualny występuje w polszczyźnie (vide umowa konsensualna). Zamieszcza go także Państwa słownik: „konsensualny praw. będący wynikiem zgodnych oświadczeń woli obu stron, p.-łac. consensualis”. Natomiast nie potrafię odszukać jego antonimu. Będę wdzięczna za wszelką pomoc.
    Marta Hudak
  • Nie pisana czy niepisana
    14.11.2019
    14.11.2019
    Chciałabym zapytać, z czego wynika zanotowana w WSO różnica w zapisie nie z imiesłowami: śmierć mu nie pisana/ premia niedana bez powodu/ niesądzony przez trybunał”. Czy pisownia zmieniła u się, gdyby zostały dodane słowa takie jak jeszcze, wcale, już, czyli np. premia jeszcze niedana/nie dana, już nie produkowane/już nieprodukowane elementy, wcale niewyremontowany/ nie wyremontowany dom.
    Dziękuję za pomoc.
  • nie z imiesłowami – chyba po raz setny
    16.06.2004
    16.06.2004
    Witam!
    Chciałam zapytać o pisownię słowa nie zaliczanych. Wydaje mi się, że zgodnie z reformą z 9 grudnia 1997 partykułę nie z imiesłowami przymiotnikowymi piszemy zawsze łącznie, ale zdecydowanie częściej widzę pisownię rozłączną. Wystarczy wpisać to słowo w wyszukiwarce Google. Nie zaliczanych ma ponad 14 tys. trafień, zaś niezaliczanych jedynie ponad 600.
    Z góry dziękuję za pomoc,
    HaNkA
  • norma
    13.05.2012
    13.05.2012
    Zastanawiam się, które z wyrażeń jest bardzie poprawne: wejść do normy czy przejść do normy. Może oba są niepoprawne i należy je zastąpić innym, o synonimicznym znaczeniu? Proszę o pomoc i propozycje zbliżonych znaczeniem fraz.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego